Op 10 november 1977 maken Boris Spasski en Viktor Kortsjnoj zich op voor een bijzondere tweekamp. De winnaar van deze finale-match krijgt ...
Taxi
Als Viktor Kortsjnoj in Belgrado in de taxi zit, gaat het mis. De taxi had voorrang. Maar de zware Tam, een typisch Joegoslavische vrachtwagen vond van niet. Kortsjnoj in de kreukels en de tweekamp met start op 15 november, stond opeens op de tocht.
Beladen
De tweekamp tussen Boris Spasski en Viktor Kortsjnoj is bij voorbaat al beladen. De twee hebben vanuit Russisch perspectief een flinke kras op de ziel.
Boris Spasski verloor in 1972 de tweekamp tegen Bobbi Fischer. Correctie: Rusland verloor van Amerika. Dat is in tijden van de koude oorlog geen aanbeveling voor een Russische schaker.
Na het verlies is Spasski persona non grata. Hij mag het land verlaten, gaat in Frankrijk wonen in een eigen (duur) huis met een eigen (dure) Franse vrouw, maar zijn paspoort spreekt zijn moedertaal en zal dat — als het aan hem ligt — voorlopig blijven doen.
Spasski schaakt in de Nederlandse clubcompetitie (in dezelfde vereniging als vorig jaar Kortsjnoj). De 40-jarige oud-wereldkampioen heeft door zijn overwinningen op Hort en Portisch de finale bereikt. Ironisch genoeg is Spasski de invaller voor Bobbi Fischer in het kandidatentoernooi. Die is na zijn 1972 zege in een eeuwige dip geraakt en heeft het toernooi afgezegd. Afgezegd is eigenlijk niet het goede woord. Niemand weet namelijk waar Fischer is.
Spasski begint vol goede moed, herpakt zich en plaatst zo de Russen voor en gigantisch dillema. Je ziet het de Russisch notabelen denken: ' moeten we die labiele Spasski nu steunen of niet?'
Schaak Johan
Het wordt uiteindelijk steunen en dat komt vooral door Spasski's tegenstander Viktor Kortsjnoj. Kortsjnoj, is in die jaren de Johan Cruyff van het Russische schaken. Zeer populair in het schaakgekke Rusland.
En 'schaak Johan' bestaat het om na een toernooi in Nederland, te vluchten naar Zaandam (daarover later meer) en zichzelf daarmee persona grata te verklaren bij de Russische staat.
De haat van de staat was groot richting Spasski. Maar is nog groter richting Kortsjnoj, een landverrader. Maar wel een verdomd goede schaker, die nu aan de poort staat van een roemvolle match tegen de staatslieveling Anatoli Karpov. Daar moet Spasski dan maar een stokje voor steken.
Kortsjnoj is inmiddels neergestreken in Zwitserland. Daar leeft hij in ballingschap, als statenloos burger. Kortsjnoj bleek zo gestimuleerd te worden door de grote haatcampagne, die tegen hem in de Sovjet-Unie werd gevoerd, dat hij beter speelde dan ooit en zich fluitend plaatste over de ruggen van Petrosian en Polu. Men had dat trouwens kunnen voorzien. Kortsjnoj is nu eenmaal het type schaker, dat opveert wanneer de zaken onaangenaam worden in het persoonlijke vlak.
Je zou er bijna een film van kunnen maken. En ik beloof je, het wordt de komende tijd nog veel spannender en vooral onwaarschijnlijker.
Bron: Telegraaf
COMMENTS