In 1988 tijdens de Olympische Spelen in Seoul, was de wereld getuige van één van de grootste dopingschandalen uit de geschiedenis van de spelen. Ben Johnson, in een fabelachtige tijd van 9,79 seconden winnaar van de 100 meter, werd twee dagen na zijn gouden race het Olympische dorp uitgesmeten, omdat urine-onderzoek sporen van stanozolol had aangetoond. Maar is de dopingvondst wel zo logisch?
In 1988 tijdens de Olympische Spelen in Seoul, was de wereld getuige van één van de grootste dopingschandalen uit de geschiedenis van de spelen. Ben Johnson, in een fabelachtige tijd van 9,79 seconden winnaar van de 100 meter, werd twee dagen na zijn gouden race het Olympische dorp uitgesmeten, omdat urine-onderzoek sporen van stanozolol had aangetoond. Maar is de dopingvondst wel zo logisch? Niet als je weet wat voor belangen er in de atletiek spelen. Is Ben Johnson geflikt in Seoul?
Johnson wordt in Seoul betrapt op Stanozolol. Dat is een verboden spierversterkend middel. Niet zo geavanceerd. Johnson weet ook dat het gebruik van een kuur kort voor de Spelen hem in problemen kan brengen. Sterker nog: Stanozolol heeft de eigenschap dat het de spieren stram maakt. Het vergroot de kans op blessures.
Johnson, die al twee jaar de korte sprint volledig beheerste en in die periode tot een obsessie voor de machtige Amerikanen was uitgegroeid, houdt nu nog steeds vol dat hij geflikt is. Dat geeft hij ook aan in zijn biografie
Geflikt
Geflikt? Tijdens de Olympische Spelen? Het lijkt op het eerste oog onwaarschijnlijk, maar ook de Nederlandse atletiekgoeroe’s Henk Kraaijenhof en Jos Hermens hebben zo hun twijfels over de affaire Johnson.
Kraaijenhof heeft meer dan eens geroepen er van overtuigd te zijn, dat er in Seoul geen zuiver spel is gespeeld. De lezing van Hermens is nog stelliger. Hermens weet zeker, dat Johnson is geofferd, nadat een aantal Oost-europese landen protesteerden tegen het grote aantal krachtsporters uit hun equipes, die bij controles door de mand vielen.
'Om de boel koest te houden, is toen een groot Westers kanon geofferd', zei Hermens ooit. En wie kun je dan beter kiezen, dan de grote atletiekvedette uit Canada?
Pakken als ze je willen pakken
Een nogal boude bewering zou je kunnen zeggen maar Jos Hermens is er zeker van. Je wordt gepakt als ze willen dat je gepakt wordt. Het is een algemene gedachte die ook in het wielrennen bestaansrecht heeft, maar dus ook binnen de atletiekwereld gretig aftrek vindt; bij de dopingcontrole kun je geflikt worden.
Hermens: 'Johnson wist, of dacht tenminste, dat ze hem toch nooit zouden pakken, want dat gebeurde toch nooit. Het IOC wil ten koste van alles schone Spelen hebben en die kun je het beste schoon krijgen door alles onder de mat te vegen.'
Zoals in Los Angeles, vier jaar eerder vrijwel zeker is gebeurd. Veel -gedrogeerd- goud werd daar gewonnen door Amerikaanse atleten. Veel werd er onder het tapijt geschoven is de veronderstelling.
Een ander voorbeeld zijn de Amerikaanse trials van 1988. Carl Lewis testte in 1988 tijdens de Olympic Trials, het evenement waar door Amerikaanse atleten de olympische startbewijzen vielen te verdienen, tot driemaal toe positief.
De atleet verklaarde destijds met klem dat de positieve plasjes het gevolg moeten zijn geweest van het gebruik van een plantenextract. Een kwestie van 'inadvertent use', zo noemde Lewis de openbaring van de doping.
Lewis kreeg - een nooit publiekelijk gemaakte - waarschuwing van het Amerikaans olympisch comité. De sprinter kwam er goed mee weg, want buiten de Verenigde Staten wordt dit argument - 'onbedoeld gebruik' - niet geaccepteerd.
Conform die regel had de naam van Lewis dus uit de uitslagen van de Trials geschrapt moeten worden, en had hij niet mogen starten tijdens de Olympische Spelen van Seoul. In 1988 werd de affaire niet naar buiten gebracht. Het werd pas jaren later echter openbaar.
Er zijn dus hogere machten actief in het wereldje die bepalen wie er wel of niet op doping worden betrapt? Of spelen er andere zaken?
In 1986 worden er internationaal 32.982 sporters gecontroleerd. In 627 gevallen worden sporters betrapt op dopinggebruik. Dat betekent een percentage van 1,9%. Het betekent vooral niet dat slechts 1,9% doping gebruikt.
Ook in 1986 weten atleten maar al te goed hoe je de controle kunt omzeilen. Je kunt stoppen met je hormonenkuur of nog simpeler de urine in aanraking laten komen met een wasmiddel, eenvoudig tussen je nagels te bevestigen. Het slikken van een maskerend middel wil ook nog wel eens helpen. Eind jaren '80 is probenecid populair. Pedro Delgado wint er de Tour van 1988 mee.
Probenecid wordt voorgeschreven bij geslachtsziekten, het zorgt ervoor dat de penicilline niet meteen in de nieren terechtkomt en wordt uitgeplast. De stoffen blijven nog wat langer in het lichaam hangen. Uitermate handig bij de bestrijding van hardnekkige virussen, maar ook fijn als je verboden stoffen niet via je urine naar buiten wilt laten komen.
Eind jaren '80 staat probenecid nog niet op de dopinglijst. Het is dan ook een populair middel in de topsport. De internationale bonden zijn in deze jaren nog helemaal nog niet zo snel. Het duurt vaak lang voordat middelen worden toegevoegd aan de lijst met verboden middelen. Daarnaast zijn er ook nog geen 'out-of-competition' controles. Hierdoor kunnen sporters in alle rust een hormonenkuur volgen. En die vervolgens maskeren met talloze middelen die hen tot de beschikking staan.
In het tijdschrift Sport International van oktober 1987 is journalist Kees Kooman aanwezig bij de WK Atletiek in Rome. Hij komt terug met een aantal onthullende beweringen:
Bron: Sport International, NRC, Leidsch Dagblad
Johnson, die al twee jaar de korte sprint volledig beheerste en in die periode tot een obsessie voor de machtige Amerikanen was uitgegroeid, houdt nu nog steeds vol dat hij geflikt is. Dat geeft hij ook aan in zijn biografie
Geflikt
Geflikt? Tijdens de Olympische Spelen? Het lijkt op het eerste oog onwaarschijnlijk, maar ook de Nederlandse atletiekgoeroe’s Henk Kraaijenhof en Jos Hermens hebben zo hun twijfels over de affaire Johnson.
Kraaijenhof heeft meer dan eens geroepen er van overtuigd te zijn, dat er in Seoul geen zuiver spel is gespeeld. De lezing van Hermens is nog stelliger. Hermens weet zeker, dat Johnson is geofferd, nadat een aantal Oost-europese landen protesteerden tegen het grote aantal krachtsporters uit hun equipes, die bij controles door de mand vielen.
'Om de boel koest te houden, is toen een groot Westers kanon geofferd', zei Hermens ooit. En wie kun je dan beter kiezen, dan de grote atletiekvedette uit Canada?
Pakken als ze je willen pakken
Een nogal boude bewering zou je kunnen zeggen maar Jos Hermens is er zeker van. Je wordt gepakt als ze willen dat je gepakt wordt. Het is een algemene gedachte die ook in het wielrennen bestaansrecht heeft, maar dus ook binnen de atletiekwereld gretig aftrek vindt; bij de dopingcontrole kun je geflikt worden.
Hermens: 'Johnson wist, of dacht tenminste, dat ze hem toch nooit zouden pakken, want dat gebeurde toch nooit. Het IOC wil ten koste van alles schone Spelen hebben en die kun je het beste schoon krijgen door alles onder de mat te vegen.'
Zoals in Los Angeles, vier jaar eerder vrijwel zeker is gebeurd. Veel -gedrogeerd- goud werd daar gewonnen door Amerikaanse atleten. Veel werd er onder het tapijt geschoven is de veronderstelling.
Een ander voorbeeld zijn de Amerikaanse trials van 1988. Carl Lewis testte in 1988 tijdens de Olympic Trials, het evenement waar door Amerikaanse atleten de olympische startbewijzen vielen te verdienen, tot driemaal toe positief.
De atleet verklaarde destijds met klem dat de positieve plasjes het gevolg moeten zijn geweest van het gebruik van een plantenextract. Een kwestie van 'inadvertent use', zo noemde Lewis de openbaring van de doping.
 |
| Een beschrijving van dopingproducten uit het Leidsch Dagblad in 1988 |
Lewis kreeg - een nooit publiekelijk gemaakte - waarschuwing van het Amerikaans olympisch comité. De sprinter kwam er goed mee weg, want buiten de Verenigde Staten wordt dit argument - 'onbedoeld gebruik' - niet geaccepteerd.
Conform die regel had de naam van Lewis dus uit de uitslagen van de Trials geschrapt moeten worden, en had hij niet mogen starten tijdens de Olympische Spelen van Seoul. In 1988 werd de affaire niet naar buiten gebracht. Het werd pas jaren later echter openbaar.
Er zijn dus hogere machten actief in het wereldje die bepalen wie er wel of niet op doping worden betrapt? Of spelen er andere zaken?
In 1986 worden er internationaal 32.982 sporters gecontroleerd. In 627 gevallen worden sporters betrapt op dopinggebruik. Dat betekent een percentage van 1,9%. Het betekent vooral niet dat slechts 1,9% doping gebruikt.
Ook in 1986 weten atleten maar al te goed hoe je de controle kunt omzeilen. Je kunt stoppen met je hormonenkuur of nog simpeler de urine in aanraking laten komen met een wasmiddel, eenvoudig tussen je nagels te bevestigen. Het slikken van een maskerend middel wil ook nog wel eens helpen. Eind jaren '80 is probenecid populair. Pedro Delgado wint er de Tour van 1988 mee.
Probenecid wordt voorgeschreven bij geslachtsziekten, het zorgt ervoor dat de penicilline niet meteen in de nieren terechtkomt en wordt uitgeplast. De stoffen blijven nog wat langer in het lichaam hangen. Uitermate handig bij de bestrijding van hardnekkige virussen, maar ook fijn als je verboden stoffen niet via je urine naar buiten wilt laten komen.
Eind jaren '80 staat probenecid nog niet op de dopinglijst. Het is dan ook een populair middel in de topsport. De internationale bonden zijn in deze jaren nog helemaal nog niet zo snel. Het duurt vaak lang voordat middelen worden toegevoegd aan de lijst met verboden middelen. Daarnaast zijn er ook nog geen 'out-of-competition' controles. Hierdoor kunnen sporters in alle rust een hormonenkuur volgen. En die vervolgens maskeren met talloze middelen die hen tot de beschikking staan.
In het tijdschrift Sport International van oktober 1987 is journalist Kees Kooman aanwezig bij de WK Atletiek in Rome. Hij komt terug met een aantal onthullende beweringen:
- Diane Williams, Amerikaans atlete: 'Artsen geven alles, alsof het parkietenvoer is. En atleten nemen het. In het Oostblok staan de dokters erbij, bij ons niet'
- Diane Williams, nogmaals: Wie zegt mij dat de dopingcontroles eerlijk verlopen? Het is heel eenvoudig om met urinemonsters te sjoemelen. Als ze je uit de sport willen hebben, kunnen ze je zo pakken
- Pat Connoly, coach van Williams: 'Ik heb redenen om aan te nemen dat sommige atleten worden beschermd. Ik weet dat er niet correct met de resultaten wordt omgesprongen'.
- Henk Kraaijenhof, Nederlands atletiekcoach: 'Het gevaar van hormonenkuren wordt vreselijk overdreven. Het eten van een bord friet is gevaarlijker'
- John IJzerman, Nederlandse ploegarts in 1987: 'Waarom mag je vitaminen C wel aanvullen en Testosteron niet? Wij nemen graag sporters in bescherming en nagelen ze niet meteen aan de schandpaal.
- Nogmaals IJzerman: 'Er lopen aardig wat mensen in de sport die weten wat je moet doen om niet betrapt te worden. Ik refereer graag aan mijn Oostduitse collega die acht jaar geleden zei: de dopingcontrole is een intelligentietest. Ik denk weleens dat er IAAF-officials zijn die niet uit overtuiging, maar uit eigen carriere-belang op doping jagen. Hun stelling tegen doping maakt dat ze sneller in een of andere commissie komen.'
Een lijstje met uitspraken wat te denken geeft. Daarnaast wordt er in het artikel verwezen naar de commerciële belangen die spelen. Belangen van privé-instituten die gespecialiseerd zijn in doping-preparaten en belangen van organisatoren van bijvoorbeeld een Olympische Spelen die er geen belang bij hebben dat een atleet wordt betrapt.
Johnson
Terug naar Ben Johnson. Is hij geflikt?
Johnson geeft in verhoren toe dat hij aan de verboden middelen zat. Hij noemt in de verhoren echter een ander middel, Furazobol, dan wat er bij hem in zijn urine is gevonden. Zijn begeleidingsteam weet niet hoe er Stanozolol in plaats van Furazobol is gevonden.
Johnson beweert jaren later dat iemand de Stanozolol later aan zijn urine heeft toegevoegd. Maar gezien bovenstaande beweringen kun je vragen stellen bij de affaire Johnson:
- Ben Johnson had een professionele begeleidingsstaf onder leiding van Charlie Francis. De staf zou er alles aan hebben gedaan om Johnson clean aan de start te brengen
- Bij dopingcontroles zijn er meerdere voorbeelden van willekeur. Waarin lotingen worden gemanipuleerd, of waar zoals bij Carl Lewis op niet gegronde redenen een dopingvondst niet openbaar wordt gemaakt. Lees ook op losseveter.nl deze ervaring van Raymond de Vries
- Commerciele, politieke en persoonlijke belangen spelen vaak een rol bij het al dan niet betrappen of 'bedekken' van een atleet
Zoals John IJzerman al aangaf: De dopingcontrole is een intelligentietest. Was Ben Johnson zo dom om wat te slikken of niet uitgekookt genoeg waardoor hij het establishment tegen zich kreeg?
Bron: Sport International, NRC, Leidsch Dagblad
COMMENTS